Dzwoni klientka. Sytuacja na pozór patowa. Byli małżonkowie są przed podziałem majątku, nie są w stanie dogadać się polubownie co do tego jak podzielić majątek a Pan-ex już zaczął sprzedawać składniki majątku wspólnego, bez zgody oczywiście Pani- ex. Sprawa z pewnością trafi do sądu i pytanie tylko, czy będzie jeszcze co dzielić między nimi?
Otóż, Pan- ex niestety może tak dobrze nie wyjść na tej transakcji. Myślę, że próbując szybko sprzedać kilka wartościowych przedmiotów, sprzedał je tak naprawdę poniżej wartości rynkowej, licząc, że dzięki temu jego była nie dostanie ani złotówki. Nic bardziej mylnego.
Jeśli były małżonek rozporządził (np. sprzedał) bez zgody swojego ex składnikiem należącym do majątku wspólnego, rozporządzenie to jest wobec niego bezskuteczne, jeżeli naruszałoby uprawnienia przysługujące temu małżonkowi na podstawie przepisów o podziale majątku wspólnego.
Co to oznacza?
Sąd uznając rozporządzenie za bezskuteczne w stosunku do byłego małżonka, powinien dokonać podziału majątku wspólnego tak, jakby rozporządzenia tego nie było, czyli biorąc pod uwagę stan tego przedmiotu z chwili ustania wspólności ustawowej (czyli np. data uprawomocnienia się sprawy o rozwód, o separację data zawarcia umowy o rozdzielność majątkową) i określić jego wartość według wartości rynkowej z chwili orzekania a następnie dokonać stosownych rozliczeń między byłymi małżonkami.
Bez znaczenia jest zatem cena, jaką uzyskał były małżonek dokonujący sprzedaży, skoro dokonana sprzedaż uznana zostanie za niebyłą w stosunku do współmałżonka. Oczywiście osoba trzecia, która nabyła ten składnik majątku nadal pozostanie jego właścicielem, natomiast na potrzeby rozliczeń w sprawie o podział majątku wspólnego sąd po prostu przyjmie jako składnik podlegający wzajemnym rozliczeniom wartość sprzedanej rzeczy.
