Czym jest Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ)?
Krajowy Rejestr Zadłużonych to publiczny rejestr, zawierający informacje ona temat osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, wobec których:
• są lub były prowadzone postępowania restrukturyzacyjne, upadłościowe oraz postępowania w sprawach orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej,
• była prowadzona egzekucja sądowa lub administracyjna i została ona umorzona z powodu jej bezskuteczności,
• wyłącznie w przypadku osób fizycznych – toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych lub egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, a które zalegają ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące.
Rejestr ten jest prowadzony przez Ministra Sprawiedliwości i dostępny dla każdego, kto chce zapoznać się z informacjami na temat wyżej wspomnianych podmiotów. Został on utworzony w związku z obowiązkiem implementacji zapisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 z dnia 20.5.2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego („Rozporządzenie”), gdzie przewidziano, że każde z Państw Członkowskich jest zobowiązane do ustanowienia i prowadzenia co najmniej jednego rejestru, w którym ogłasza się informacje o postępowaniach upadłościowych oraz restrukturyzacyjnych.
Cele Krajowego Rejestru Zadłużonych
Głównym celem Krajowego Rejestru Zadłużonych jest zapewnienie przejrzystości rynku finansowego między innymi poprzez weryfikację sytuacji zadłużenia, co pozwala na ograniczenie ryzyka udzielania kredytów osobom lub podmiotom w trudnej sytuacji finansowej. KRZ ułatwia również procedury upadłościowe i restrukturyzacyjne, zapewniając bardziej dogodny dostęp do informacji o stanie zadłużenia dla sądów, syndyków oraz doradców restrukturyzacyjnych. Ponadto, poprzez udostępnianie danych o zadłużeniu, rejestr zapewnia równowagę między interesami dłużników i wierzycieli, umożliwiając dłużnikom udział w procedurach restrukturyzacyjnych oraz wierzycielom podejmowanie odpowiednich działań windykacyjnych. W rezultacie Krajowy Rejestr Zadłużonych stanowi istotne narzędzie w zarządzaniu ryzykiem finansowym, przyczyniając się do stabilizacji rynku kredytowego, zwiększenia przejrzystości obrotu gospodarczego oraz poprawy efektywności procesów upadłościowych i restrukturyzacyjnych.
Struktura Krajowego Rejestru Zadłużonych
Krajowy Rejestr Zadłużonych składa się z czterech portali. Są to:
1. Portal publiczny – jest to portal, do którego dostęp ma każda osoba, bez konieczności rejestracji,
2. Portal użytkownika zarejestrowanego dedykowany dla dłużników i ich pełnomocników – to portal, który – jak sama nazwa wskazuje – wymaga rejestracji i logowania; jest to konieczne w przypadku dłużników, którzy chcą ogłosić upadłość lub zainicjować postępowanie restrukturyzacyjne, a także ich wierzycieli w celu uzyskania wglądu do akt prowadzonych postępowań,
3. Rejestr dla organów administracji publicznej – portal, z którego korzystają organy egzekucyjne, służący do zamieszczania informacji na temat zadłużonych,
4. Portal użytkownika branżowego – czyli portal dla syndyków, nadzorców układu, nadzorców sądowych oraz zarządców sądowych.
Kto trafia do Krajowego Rejestru Zadłużonych?
Do Krajowego Rejestru Zadłużonych trafiają osoby fizyczne oraz przedsiębiorcy, którzy zostali objęci odpowiednimi postępowaniami. Wpis do rejestru może nastąpić w wyniku ogłoszenia upadłości konsumenckiej lub firmowej, wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego czy też zawarcia porozumienia z wierzycielami w ramach tzw. układu. W KRZ zawarte są głównie informacje o podmiotach, które są zagrożone niewypłacalnością lub upadłością, albo już niewypłacalne. Nie zawiera więc zestawienia wszystkich możliwych dłużników, a jedynie ich określoną grupę.
Warto zaznaczyć, że wpis do KRZ odbywa się automatycznie po rozpoczęciu postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego, co oznacza, że osoba lub firma nie musi składać żadnych dodatkowych wniosków. Wpisu do KRZ w zależności od podstawy do umieszczenia danych może dokonać — sąd, komornik lub odpowiedni organ administracji.
Możliwości usunięcia wpisu z KRZ
Chociaż wpis do KRZ jest trwały (wg artykułu 11 ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, dane w nim zawarte nie mogą być usunięte, chyba że ustawa stanowi inaczej), istnieją sytuacje, w których możliwe jest zaprzestanie ujawniania wpisu. Wówczas po upływie odpowiedniego terminu dla prowadzonego postępowania (spis terminów znajduje się w art. 11 ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych) dane automatycznie przestają być dostępne. Zaprzestanie ujawniania danych obejmuje również zaprzestanie ujawniania obwieszczeń dokonanych w postępowaniu, którego dotyczyły te dane.
Podsumowanie
Krajowy Rejestr Zadłużonych stanowi ważne narzędzie w zwiększeniu efektywności procesów upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Jest on znacznym ułatwieniem w prowadzeniu postępowań w stosunku do zadłużonych i ich wierzycieli. Mimo, że w głównej mierze KRZ stanowi portal informacyjny, posiada on również ważną funkcję składania wniosków i pism w wymienionych w ustawie postępowaniach i na dzień dzisiejszy jest on jedynym systemem teleinformatycznym, w którym można tego dokonać.
Podstawa prawna
Ustawa o Krajowym Rejestrze Zadłużonych z dnia 6 grudnia 2018 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 55).
