Obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania dziecka nie budzi aż tak skrajnych emocji jak obowiązek płacenia alimentów na rzecz byłego małżonka. Klienci często pytają, dlaczego mają nadal finansować byłego małżonka, skoro są już po rozwodzie? Kiedy można żądać alimentów od małżonka a kiedy trzeba je płacić?
Alimentów może domagać się małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który jednocześnie znajduje się w niedostatku. Rozstrzygając o wysokości alimentów, sąd bierze pod uwagę usprawiedliwione potrzeby uprawnionego małżonka, a także możliwości zarobkowe i majątkowe małżonka zobowiązanego.
Niedostatek to nic innego jak brak własnych środków i co za tym idzie niemożność zaspokojenia potrzeb przy uwzględnieniu sytuacji życiowej, w tym społecznej, zdrowotnej, wiekowej, uprawnionego małżonka. Za przyczynę niedostatku uznaje się m. in. niemożność podjęcia pracy zarobkowej w wyniku złego stan zdrowia, konieczność sprawowania stałej opieki nad obłożnie chorym członkiem rodziny, itp.
Nieco odmiennie wygląda kwestia alimentów, jeśli żąda ich małżonek uznany za niewinnego od małżonka, z którego wyłącznej winy orzeczono rozwód. Wówczas nie trzeba wykazywać niedostatku, a jedynie istotne pogorszenie sytuacji materialnej.
Klasycznym przykładem jest model rodziny, w którym przed rozwodem jeden z małżonków rozwijał się zawodowo i osiągało wysokie dochody („zarabiał na rodzinę”) a drugi poświęcił się dla domui wychowywania dzieci. Jeżeli zdarzy się więc, że małżonkiem wyłącznie winnym będzie ten pierwszy, to małżonek niewinny może zgłosić w sprawie o rozwód wniosek o zasądzenie na jego rzecz alimentów.
Obowiązek alimentacyjny między małżonkami wygasa w razie zawarcia przez małżonka uprawnionego nowego małżeństwa. Jeśli zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu. W wyjątkowych sytuacjach sąd może przedłużyć ten termin.
