Brak możliwości uzyskania zasądzonych alimentów to dramat rodzica, na którego w całości spadają koszty utrzymania dziecka, ale również dramat dziecka, które niejednokrotnie nie ma w pełni zaspokojonych potrzeb życiowych. Gdy egzekucja komornicza przeciwko zobowiązanemu do płacenia alimentów okazuje się bezskuteczna, zasądzone alimenty stają się tylko liczbami zapisanymi na papierze.
Jednym ze sposobów spieniężania nieściągniętych wierzytelności jest ich sprzedaż na rzecz firm zajmujących się obrotem wierzytelnościami. Daje to możliwość odzyskania przynajmniej części niespłaconego długu. Niestety, wierzyciele alimentacyjni nie mogą skorzystać z tego rozwiązania.
Wymagalne niezapłacone alimenty są niezbywalne.
Przepisy kodeksu cywilnego dają wierzycielowi możliwość swobodnego dysponowania przysługującą mu wierzytelnością, z pewnymi jednak zastrzeżeniami- przeniesienie wierzytelności nie może sprzeciwiać się ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. I właśnie z tą właściwością zobowiązania jest największy problem w przypadku wierzytelności alimentacyjnych.
Poczytaj o tym, jakimi składnikami majątku nie musisz się dzielić >>
Ponieważ możliwość zbywania wierzytelności alimentacyjnych budziła wiele kontrowersji, w tej kwestii wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 lutego 2011 r., sygn. akt. III CZP 134/10 stwierdzając, że wierzytelność o zapłatę wymagalnych świadczeń alimentacyjnych nie może być przedmiotem przelewu (art. 509 § 1 KC). Ze względu na cel alimentów i treść świadczenia, prawa i obowiązki alimentacyjne mają charakter ściśle osobisty i są nieprzenaszalne. Dalej Sąd Najwyższy wskazał, że uprawniony nie może zrzec się prawa do alimentacji, nawet za zapłatą jednorazowej skapitalizowanej kwoty przyszłych świadczeń, ani zbyć innej osobie zarówno samego prawa do alimentacji, jak i wymagalnych już rat alimentacyjnych. Nie jest też dopuszczalne przejęcie obowiązku alimentacyjnego przez inną osobę, chociaż typowe świadczenie alimentacyjne w postaci określonej sumy pieniężnej dłużnik alimentacyjny może spełnić za pośrednictwem osoby trzeciej. To tyle jeśli chodzi o teorię.
Czy jest to prawidłowe rozwiązanie? W wielu przypadkach sprzedaż wierzytelności alimentacyjnych mogłaby być jedynym sposobem na odzyskanie jakichkolwiek pieniędzy z tytułu zasądzonych alimentów. Można spotkać poglądy teoretyków prawa opowiadające się za dopuszczalnością zbywania wymagalnych już rat alimentacyjnych. Niestety, w świetle przytoczonej uchwały Sądu Najwyższego, sprzedaż wierzytelności alimentacyjnych nie jest to możliwa.
***
Zdjęcie: Sharon McCutcheon
