Kiedy do drzwi zaczynają pukać wierzyciele jednego z małżonków rozpoczyna się poszukiwanie rozwiązań, które pozwolą uratować majątek wspólny przed egzekucją. Jedną z kwestii, o które często pytają klienci jest możliwość ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, co w ich ocenie ma uchronić majątek przed ewentualną egzekucją. Rozwiązanie to, choć z pozoru może wydawać się antidotum na wszystkie problemy, nie zawsze jest jednak możliwe do przeprowadzenia.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje, że z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd. Jako ważne powody wskazuje się między innymi: trwonienie przez jednego z małżonków zarobków stanowiących wspólny dorobek, poprzez np. hulaszczy tryb życia; uleganie przez jednego z małżonków nałogom, co zagraża wspólnemu majątkowi małżonków; pozostawanie małżonków w separacji, która stanowi stały rozkład pożycia małżeńskiego; zaniedbywanie obowiązków małżonka wobec rodziny i tym samym nieprzyczynianie się do powstania majątku wspólnego.
Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Szczególnie chodzi tutaj o sytuacje, w których z uwagi na faktyczną separację, małżonkowie nie są wstanie współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym. Dlatego też to przede wszystkim faktyczna separacja ma znaczenie dla ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, a nie problemy małżonków z wierzycielami.
Ochrona interesu wierzycieli jest jednym z elementów, który sąd ocenia ustanawiając rozdzielność majątkową z datą wsteczną.
Warto również pamiętać o szczególnej regulacji wynikającej z ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków, powstaje pomiędzy nimi rozdzielność majątkowa. Dlatego też po ogłoszeniu upadłości nie można ustanowić rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż data ogłoszenia upadłości.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną jest uwzględniane przez sądy wyłącznie w szczególnych, wyjątkowych sytuacjach i nie może być wykorzystywane jako sposób na utrudnienie egzekucji wierzycielom.
***
