O ustanowieniu rozdzielności majątkowej z datą wsteczną pisałam już kiedyś w artykule, pt.: Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną.
Zagadnienie to budzi nadal wątpliwości szczególnie w sytuacji, gdy małżonkowie w trakcie postępowania o zniesienie wspólności majątkowej z datą wsteczną lub też przed jego wszczęciem decydują się, najczęściej pod wpływem emocji, na zawarcie umowy wprowadzającej rozdzielność majątkową u notariusza (tzw. „intercyza”).
Czy wówczas można mimo wszystko żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, poprzedzającą dzień wprowadzenia intercyzy?
Zgodnie z dominującym zarówno w literaturze jak i orzecznictwie poglądem, nie można „żądać zniesienia tego, co nie istnieje”. Takie stanowisko oznaczałoby, że wprowadzenie rozdzielności majątkowej na podstawie umowy zawartej przed notariuszem wyłącza sądowe ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną.
Wyjątkiem jest sytuacja, w której pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej został wniesiony przed dniem zawarcia umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową (szczegółowo wyjaśnił tę kwestię Sąd Najwyższy w wyroku z 14.04.2011 r., sygn. akt IV CSK 460/10). Sąd Najwyższy dopuścił ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną, poprzedzającą umowne ustanowienie rozdzielności majątkowej wskazując, że umowa zawarta u notariusza reguluje wyłącznie stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami „na przyszłość”, a nie dotyczy wcześniejszego okresu.
W uzasadnieniu przywołanego wyroku Sąd Najwyższy poszedł jeszcze o krok dalej, dopuścił bowiem ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną również w sytuacji, gdy „intercyza” została zawarta wcześniej. Sąd Najwyższy zakwestionował pogląd, że zawarcie, także w toku postępowania o ustanowienie rozdzielności, umowy ustanawiającej tę rozdzielność, oznacza rezygnację z uprawnienia do żądania ustanowienia rozdzielności „z datą wsteczną”.
Zawarcie umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową nie powinno być bowiem poczytywane jako rezygnacja z uprawnienia do żądania ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną.
***
