30 kwietnia 2020 r. sejm przyjął tzw. ustawę antyprzemocową, której celem jest ochrona ofiar przemocy domowej. Ustawa wprowadza do polskiego systemu prawnego możliwość natychmiastowego izolowania sprawców przemocy w domowej od ofiar.
Jak było do tej pory ?
Nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy domowej dopuszczalny był wyłącznie na podstawie postanowienia sądu wydanego w oparciu o przepisy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie lub w toku postępowania karnego.
Mankamentem tego rozwiązania było to, iż ofiara przemocy- o ile sama nie podjęła decyzji o ucieczce z domu- tak naprawdę była skazana na przebywanie ze sprawcą do czasu wydania stosownego orzeczenia. Niejednokrotnie w tym czasie dochodziło do kolejnych aktów agresji i prawo w tym czasie nie chroniło ofiary lecz sprawcę.
Co się zmieniło ?
Nowe uprawnienia zyskali policjanci. W ustawie o policji dodano przepis, zgodnie z którym policjant ma prawo wydać wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie w rozumieniu przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, stwarzającej zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą, nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, zwany dalej „nakazem”, lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, zwany dalej „zakazem”.
Nakaz i zakaz mogą być wydane łącznie i są natychmiast wykonalne.
Osoba objęta nakazem opuszczenia lokalu może zabrać z niego rzeczy osobiste (w tym psa, jeżeli pozostali domownicy się nie sprzeciwią), a także przedmioty niezbędne do wykonywania pracy. Ponadto, musi oddać klucze, a zabranie z miejsca zamieszkania kolejnych przedmiotów (jeżeli zapomniało się o nich w momencie opuszczania lokalu) jest możliwe jednorazowo, przy asyście policji.
Niezastosowanie się do zakazu jest wykroczeniem, za które grozi kara aresztu, ograniczenia wolności, bądź grzywny (do 5000 złotych).
Jak długo obowiązuje nakaz lub zakaz ?
Nakaz lub zakaz tracą moc po upływie czternastu dni od dnia ich wydania. Powrót do miejsca zamieszkania osoby wobec której wydano takie orzeczenie może zostać jednak zakazany wskutek czynności sądu lub prokuratury.
Może się bowiem zdarzyć, że w ramach postępowania w sprawie o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczeniach, zakaz ten zostanie przedłużony.
Nakaz lub zakaz tracą moc również wówczas, gdy osoba stosująca przemoc w rodzinie, wobec której wydano nakaz lub zakaz, została zatrzymana w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa, a następnie zastosowano wobec niej środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania lub nakazania okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.
