Pod potocznym stwierdzeniem „zmiany pozwu o rozwód” mogą kryć się dwie rzeczy. Po pierwsze klienci często pytają, czy mogą zmienić swoje stanowisko i zamiast rozwodu bez orzekania o winie, zażądać rozwodu z orzekaniem o winie małżonka lub z winy obojga małżonków lub odwrotnie. Przez „zmianę pozwu o rozwód” niektórzy rozumieją zmianę powództwa poprzez żądanie orzeczenia separacji zamiast rozwodu. Ale po kolei.
W sprawie rozwodowej możliwa jest zmiana stanowiska na rozwód z orzekaniem o winie lub też bez orzekania o winie. Może się bowiem okazać, że już po wniesieniu sprawy do sądu a np. przed pierwszą rozprawą wyjdą na jaw takie okoliczności, które spowodują, że którejś ze stron będzie zależało na zmianie stanowiska procesowego. Przestrzegam jednak przed podejmowaniem zbyt pochopnych decyzji w tym zakresie. Jeśli chcesz załagodzić konflikt z małżonkiem i jednak zamiast rozwodu z orzekaniem o winie wolałbyś uzyskać rozwód bez orzekania o winie, to myślę, że sąd spojrzy na ciebie przychylnym okiem i z takiej zmiany stanowiska w głębi duszy będzie bardzo zadowolony. Natomiast jeśli początkowo deklarujesz chęć rozstania z małżonkiem przez rozwód bez orzekania o winie, a raptem, wskutek jakiegoś pozasądowego konfliktu pomiędzy wami, raptownie zmieniasz żądanie, to zastanów się, na ile ma to sens. Często bowiem jest tak, że ostatecznie sąd orzeka rozwód z winy obojga małżonków, uznając że każdy z nich w pewnym stopniu przyczynił się do rozpadu małżeństwa.
Oczywiście, każda sytuacja jest inna, nie można generalizować szczególnie w sprawach rodzinnych, tym nie mniej warto dwa razy zastanowić się nad zmianą stanowiska.
Zdarza się również, że „zmiana pozwu o rozwód” to dla moich klientów nic innego jak zażądanie zamiast rozwodu- separacji.
Zgodnie z art. 193 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, zmiana powództwa przed sądem pierwszej instancji jest dopuszczalna, jeżeli nie wpływa na właściwość sądu, a zatem osoba, która złożyła pozew o rozwód, może zmienić powództwo w ten sposób, że zażąda orzeczenia separacji. Zgodnie bowiem z art. 17 Kodeksu postępowania cywilnego zarówno powództwo o rozwód, jak i o separację należy do właściwości sądów okręgowych.
Na marginesie warto jeszcze wyjaśnić, że nawet w przypadku zmiany powództwa poprzez żądanie separacji w miejsce rozwodu, sąd ostatecznie i tak może orzec rozwód. Drugi małżonek może nie wyrazić zgody na separację i nadal żądać orzeczenia rozwodu. W takim przypadku będzie miał zastosowanie art. 612 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zgodnie z którym, jeżeli jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód. Jeżeli jednak orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeka separację.
